K vsebini

Osnovni in glavni pomen predlogov al, el in ĝis je smer, vendar se uporabljajo tudi za razne druge pomene.

al
Cilj premikanja: Mi venas de la avo, kaj mi iras nun al la onklo.
Smer brez premikanja: Ŝi apogis sin per la mano al la muro.
Tisti, ki nekaj dobi ali ki ima/nima korist od dejanja: Donu al la birdoj akvon. Diru al mi vian nomon. Ŝi kombas al si la harojn. Pardonu al mi! Lia babilado malhelpis al mi fari la hejmtaskojn.
Tisti, ki izkusi ali čuti nekaj: Ŝajnas al mi, ke vi mensogas.
Posestnik ipd. (pri aparteni): La rozo apartenas al Teodoro.
Izid preobrazbe ali spreminjanja: Li disrompis ĝin al mil pecoj. Navadno uporabljamo en + končnico N: Li disrompis ĝin en mil pecojn.
Dodatek, prištevanje ipd. (z aligi, aliĝi, aldoni ipd.): Ĉu vi jam aliĝis al la kongreso?
Tisto, kar pride v poštev, kadar menimo, da je zadeva blizu ali podobna: Proksime al la angulo staris aŭto. Tiu nubo similas al ĉevalo.
el
Premikanje proč od notranjosti k zunanjosti: El la tubo fluis akvo. Li eliris el la ĉambro.
Poreklo, izvor, vir, prejšnje stanje, vzrok: El kiu lando vi venas? Ŝi tradukis la libron el la Ĉina lingvo. El la knabo fariĝis junulo. El surprizo (= pro surprizo) li preskaŭ falis. Za izražanje vzroka sedaj uporabljamo raje pro.
Snov, sestoj: La skatolo estis farita el ligno. Unu minuto konsistas el sesdek sekundoj.
Skupina ali množica, kadar razlikujemo ali ločujemo kake posameznike od skupine ali del od množice: El ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna. Trinku el la vino, kiun mi enverŝis.
ĝis
Kraj, katerega premikanje doseže, a ne gre mimo: Mi akompanis ilin ĝis ilia domo.
Meja prostora, zemljišča ali podobnega: La tuta lago ĝis la transa bordo estas kovrita de glacio.
Čas, mera, stopnja, raven ali stanje, ki ga nekaj doseže, a ne gre preko: Mi laboras de frua mateno ĝis malfrua vespero. La tasko estu preta ĝis la fino de Junio. La prezo falis ĝis du eŭroj.

Tudi tožilniška končnica N in predlog de sta smerna funkcijska kazalnika.

Nazaj na začetek