Podstawowym i głównym znaczeniem przyimków al, el i ĝis jest kierunek, ale są one także używane w różnych innych znaczeniach:

al

Cel ruchu: Mi venas de la avo, kaj mi iras nun al la onklo. (Przychodze od babci i teraz idę do wujka.)

Kierunek statyczny: Ŝi apogis sin per la mano al la muro. (Oparła się dłonią o mur.)

Ten, który otrzymuje coś, który korzysta/traci przez działanie: Donu al la birdoj akvon. (Daj ptakom wody.); Diru al mi vian nomon. (Powiedz mi swoje imię.); Ŝi kombas al si la harojn. (Ona czesze swoje włosy.); Pardonu al mi! Lia babilado malhelpis al mi fari la hejmtaskojn. (Wybacz mi! Jego gadanie przeszkadzało mi odrobić zadanie.)

Ten, który doświadcza lub czuje coś: Ŝajnas al mi, ke vi mensogas. (Zdaje mi się, że kłamiesz.)

Właściciel lub posiadacz (przy aparteni): La rozo apartenas al Teodoro. (Róża należy do Teodory.)

Wynik przekształcenia lub zmiany: Li disrompis ĝin al mil pecoj. (Rozbił to na tysiąc części.); Zwykle używa się en + końcówka -N: Li disrompis ĝin en mil pecojn. (Rozbił to w tysiąc części.)

Dodanie, przyłączenie (z aligi, aliĝi, aldoni i podobnymi): Ĉu vi jam aliĝis al la kongreso? (Dołączyłeś już do kongresu?)

To, co ma się na myśli oceniając rzeczy jako bliskie lub podobne: Proksime al la angulo staris aŭto. (Blisko zaułka stało auto.); Tiu nubo similas al ĉevalo. (Ta chmura przypomina konia.)

el

Ruch z wewnątrz na zewnątrz: El la tubo fluis akvo. Li eliris el la ĉambro. (Z rury wypłynęła woda. On wyszedł z pokoju.)

Pochodzenie, źródło, poprzedni stan, przyczyna: El kiu lando vi venas? (Z jakiego kraju przybywasz?); Ŝi tradukis la libron el la Ĉina lingvo. (Tłumaczyła książkę z chińskiego.); El la knabo fariĝis junulo. (Z chłopca stał się młodzieńcem.); El surprizo (= pro surprizo) li preskaŭ falis. ( Z zaskoczenia prawie upadł.). Dla wyrażenia przyczyny najczęściej stosuje się pro.

Materiał lub skład: La skatolo estis farita el ligno. (Skrzynia zrobiona jest z drewna.); unu minuto konsistas el sesdek sekundoj. (Minuta składa się z sześćdziesięciu sekund.)

Grupa lub zbiorowość, gdy dana osoba jest odróżniana (wyróżniana) lub oddzielana od grupy lub części grupy: El ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna. (Ze wszystkich moich dzieci Ernest jest najmłodszy.) Trinku el la vino, kiun mi enverŝis. (Napój się z wina, które nalałem.)

ĝis

Miejsce, które osiąga ruch nie przekraczając go: Mi akompanis ilin ĝis ilia domo. (Odprowadziłem ich do ich domu.)

Granica przestrzeni, terenu lub podobnie: La tuta lago ĝis la transa bordo estas kovrita de glacio. (Całe jezioro, aż do przeciwległego brzegu, jest pokryte lodem)

Czas, miara, stopień, poziom albo stan, który zostaje osiągnięty, ale nie przekroczony: Mi laboras de frua mateno ĝis malfrua vespero. ( Pracuję od wczesnego ranka do późnego wieczora.); La tasko estu preta ĝis la fino de Junio. (Niech zadanie będzie gotowe do końca czerwca.); La prezo falis ĝis du eŭroj. (Cena spadła do dwóch euro.).

Również końcówka biernika -N i przyimek de są kierunkowymi wskaźnikami roli.