Den grunnleggende og viktigste betydningen av preposisjonene al , el og gxi er en retning, men de blir også brukt med andre betydninger:
- al
- Målet for bevegelsen: Mi venas de la avo, Kaj mi iras nun al la onklo . Jeg kommer fra bestefar, og jeg går nå til onkel.
- Retning uten bevegelse: Sxi apogis sin per la mano al la muro . Hun støttet seg ved hjelp av hånden til muren.
- Den som mottar noe, eller som tjener eller taper på handlingen: Donu al la birdoj akvon. Gi fuglene vann. Diru al mi vian nomon. Si navnet ditt til meg. Sxi kombas al si la harojn. Hun kjemmer hårer sitt. Pardonu al mi ! Unnskyld meg. {1 } Lia babilado malhelpis al mi fari la hejmtaskojn. Snakkingen hans hindret meg i å gjøre hjemmeoppgavene.
- Den som erfarer eller føler noe: Sxajnas al mi , ke vi mensogas. Det ser ut for meg som at du lyger
- Eier o.l.(hos aparteni ): La rozo apartenas al Teodoro . Rosen tilhører Teodor.
- Et resultat av en omforming eller forandring: Li disrompis gxin al mil pecoj . {4 }Han brakk den i tusen biter. Vanligvis bruker man en (i) +N- endelse : Li disrompis gxin en mil pecojn .
- Tillegg, addisjon o.l.med aligi , aligxi , aldoni o.l.): Cxu vi jam aligxis al la kongreso ? Har dere alt meldt dere på kongressen ?
- Det som man tar i betraktning, når man vurderer nære eller lignende saker: Proksime al la angulo staris auxto. Nær hjørnet sto en bil. Tiu nubo similas al cxevalo . Den skyen ligner på en hest.
- el
- En bevegelse fra inne til ute: El la tubo fluis akvo. Ut av røret fløt vatn. Li eliris el la cxambro . Han gikk ut av rommet.
- Avstamning, opphav, kilde, tidligere tilstand, grunn: El kiu lando vi venas ? Fra hvilket land kommer du ? {1 }Sxi tradukis la libron el la Cxina lingvo . Hun oversatte boken fra kinesisk El la knabo farigxis junulo. Av gutten ble det ungdom. El surprizo ( = pro surpriso) li preskaux falis. På grunn av overraskelse, falt han nesten. For å uttrykke årsak foretrekker man nå å bruke pro .
- En material, sammensetning: La skatolo estis farita el ligno . {4 }Esken var laget av tre. Unu minuto konsistas el sesdek sekundoj . Et minutt er sammensatt av seksti sekund.
- En gruppe eller mengde, når man skiller ut eller deler noen individer fra gruppen eller deler av mengden: El cxiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna. Av alle mine barn er Ernest den yngste. Trinku {2 } el la vino , kiun mi enversxis. Drikk av vinen som jeg helte oppi.
- ĝis
- Et sted som bevegelsen når, men ikke passerer: Mi akompanis ilin gxis ilia domo . Jeg fulgte dem til huset deres.
- Begrensing av rom, terreng eller lignende: La tuta lago gxis la transa bordo estas kovrita de glacio. Hele innsjøen til motsatt side var dekket med is.
- Tid, mål, grad, nivå aller tilstand, som noe når, men ikke passerer: {1 }Mi laboras de frua mateno gxis malfrua vespero . Jeg arbeider fra tidlig om morgenen til sene kvelden. {1 } La tasko estu preta gxis la fino de Junio . Oppgaven må være ferdig til slutten av juni. {1 } La prezo falis gxis du euxroj . Prisene falt til to euro.
Også akkusativ N- endelse og preposisjonen de er retningsrollevisere.