Skip to the content

The words kaj, , sed, plus, minus and nek are conjunctions. For nek read the explanation about negation.

Kaj

Kaj links two things, which have the same role in the sentence:

  • Karlo kaj Petro manĝas. - Karlo and Peter are eating.

    Two people perform the same action. There are two subjects.

  • Karlo manĝas kaj trinkas. - Karlo is eating and drinking.

    Karlo is performing two actions (simultenously or consecutively). There are two predicates.

  • Karlo manĝas rizon kaj legomojn. - Karlo eats rice and vegetables.

    Two things are affected by the same action in the same manner. There are two objects of the same category.

  • Petro manĝas per forko kaj tranĉilo. - Petro eats with knife and fork. (literally. eats by means of a fork and a knife.)

    Two tools assist in the same action. One may repeat the preposition: per forko kaj per tranĉilo.

  • Petro estas maljuna kaj saĝa. - Petro is old and wise.
  • Petro havas grandan kaj luksan domon. - Petro has a big and luxurious house.

    When two adjectives are epithets of the same noun we often omit kaj: Petro havas grandan luksan domon.

  • Karlo laboras por kaj per Esperanto. = ... por Esperanto kaj per Esperanto. - Karlo works for and through Esperanto. = for Esperanto and through Esperanto.
  • Petro legis la gazeton, kaj Karlo rigardis televidon. - Petro read the paper, and Karlo watched TV.

    Two linked main clauses.

  • Ili diris, ke ili tre amuziĝis, kaj ke ili volonte revenos venontjare. - They said they had a lot of fun, and would gladly come back next year.

    Two linked ke-sentences.

  • Jen venas tiu knabino, kiu savis mian vivon, kaj kiu poste malaperis. - Here comes the girl who saved my life, and who later disappeared.

    Two clauses with kiu are linked.

When mentioning more than two things with the same function we customarily place kaj only before the last one, especially when there is a long list of things. Where there is no kaj you can pause when speaking. In writing you place a comma:

  • Petro, Karlo, Elizabeto kaj Eva vojaĝis kune al la kongreso. = Petro kaj Karlo kaj Elizabeto kaj Eva vojaĝis... - Petro, Karlo Elizabeto and Eva travelled together to the congress. =Peter and Karlo and Elizabeto and Eva travelled...
  • Hodiaŭ ni manĝos supon, salaton, viandaĵon, frititajn terpomojn kaj glaciaĵon. - Today we will eat soup, salad, meat, fried potatoes and ice cream.
  • Li iras per aŭto, ŝi iras per trajno, kaj mi iras piede. - He's going by car, she's going by train, and I'm going on foot.

In a colloquial stile kaj is sometimes completely left out:

  • Li estas stulta, malaminda. Mi tute ne ŝatas lin. - He is stupid and odious. I don't like him at all.
  • Venis Karlo, Petro, Eva. Jes, ĉiuj miaj amikoj venis. - Karlo, Petro and Eva came. Yes, all my friends came.

For emphasis and insistance you can use kaj before each item, also before the first one.

Various relationships between linked sentences

When sentences are linked by kaj, this link can represent various relationships with diverse meanings. To understand what that relationship is, we have to rely on the context:

  • Mi lavis la vestaĵojn, kaj (poste) mi sekigis ilin. - I washed the clothes, and (later) I dried them.

    Kaj shows a time sequence. The word poste (later) may be used, as need be, to aid comprehension.

  • Anno estas gaja persono, kaj (kontraste) Elizabeto estas silentema. - Anne is a happy person, and (in contrast) Elizabeth is the silent type. (Note: silentema=taciturn)

    Kaj shows contrast.

  • Ŝi havas brunajn okulojn, kaj (aldone) ŝiaj haroj estas longaj. - She has brown eyes, and (in addition) her hair is long.

    Kaj shows additional information.

works the same as and. It can link the same things in the same manner, but shows that the linked items are alternatives. shows that one can choose between the linked items, or that it's uncertain which of them is valid.

  • Petro Karlo laboras. - Peter or Karlo is working.

    Two possible subjects. One of them is working, perhaps both.

  • Ni povas manĝi viandaĵon fiŝaĵon. Kion vi preferas? - We can eat meat or fish? What do you prefer?

    A choice between two direct objects.

  • Vi devas fari tion per fosilo (per) hakilo. - You must do that with a spade or with an axe.
  • Ĝi estis ruĝa flava. Mi ne memoras klare. - It was red or yellow. I don't clearly recall.
  • Mi konstruus lignan ŝtonan domon. - I would build a house of wood or stone.
  • Ĉu eblas konstrui aŭton kun kvin ses radoj? - Is it possible to build a car with five or six wheels?
  • La kato troviĝas sur sub la domo. - Is cat is over or under the house.
  • Ĉu mi kapablas plenumi tiajn laborojn ĉu mi ne kapablas? - Am I capable of carrying out these tasks or am I not capable?
  • Ŝi ne sciis, ĉu ŝi nur sonĝis ĉu tio estis efektivaĵo. - She didn't know whether she was only dreaming or whether that was reality.
  • La pasantoj forflankiĝis antaŭ ŝi, supozante, ke ŝi estas frenezulino ke ŝi havas ian urĝegan bezonon rapidi. - The passers-by sidestepped her, supposing her to be mad or that she had some urgent need to hurry.
  • Glaso de vino estas glaso, en kiu antaŭe sin trovis vino, kiun oni uzas por vino. - A wineglass is a glas which previously held wine, or which is used for wine.
  • Vi povas vojaĝi per trajno, buso, aŭto biciklo. - You can travel by train, bus, car or bicycle.
  • Kiu povas helpi min? Eble Karlo, Petro Elizabeto. - Who can help me? Perhaps Karlo, Peter or Elizabeth.

Usually is exclusive. This means that only one of the alternatives can be valid. Sometimes, however, is inclusive. Then it allows us to choose more than one alternative (perhaps even all). Whether is inclusive or exclusive is shown by the context. To emphatically show that is exclusive, one can use before each alternative. To show that is inclusive we sometimes, especially in writing, use the expression kaj/aŭ: La vojaĝo okazos per trajno kaj/aŭ buso. = La vojaĝo okazos per trajno buso, aŭ per trajno kaj buso. The trip will be by train or bus or both. We normally don't use kaj/aŭ in the spoken language, only in writing. It might be wise to avoid kaj/aŭ also in writing. It is better to state directly all the available choices.

Sed

The conjunction sed (but) links sentences or clauses, while showing a contrast between them:

  • La papero estas tre blanka, sed la neĝo estas pli blanka. - The paper is very white, but snow is whiter.
  • Li amas min, sed mi lin ne amas. - He loves me, but I don't love him.
  • Mi zorgas pri ŝi tiel, kiel mi zorgas pri mi mem; sed ŝi mem tute ne zorgas pri si kaj tute sin ne gardas. - I look after her as I look after myself; but she doesn't look after herself at all and is not careful.
  • Nia provincestro estas severa, sed justa. - Out provincial leader is severe, but just.
  • Mi volis lin bati, sed li forkuris de mi. - I wanted to hit him, but he ran away from me.
  • Mi kriis tiel laŭte, kiel mi povis, sed neniu min aŭdis, mi estis tro malproksime. - I shouted as loud as I could, but nobody heard me. I was too far away.
  • La patro ne legas libron, sed li skribas leteron. - The father is not reading a book, but he is writing a letter.
  • Tio ĉi estis jam ne simpla pluvo, sed pluvego. - This was no longer a simple rainfall, but a downpour.
  • Anstataŭ kafo li donis al mi teon kun sukero, sed sen kremo. - Instead of coffee he gave me tea with sugar, but without cream.

    One supposed that there would also be cream in the tea.

Sed often appears together with tamen, which then emphasizes the contrast:

  • Mi ne scias la lingvon hispanan, sed per helpo de vortaro hispana-germana mi tamen komprenis iom vian leteron. - I don't know Spanish, but with the help of a Spanish-German dictionary I nevertheless understood your letter to some extent.
  • Ŝi havis forton kaj ŝi estis laborema, sed ŝi tamen restis malriĉa. - She possessed strength and she was diligent, but she nevertheless stayed poor.

When using tamen one can just as well use kaj instead of sed, because the contrast is quite well expressed by tamen:

  • Li havis la impreson, ke li sonĝas kaj tamen ne sonĝas. - He had the impression that he was dreaming, however he wasn't dreaming.
  • La lekanto sentis sin tiel feliĉa, kvazaŭ tiam estus grava festotago, kaj tamen tiam estis nur simpla lundo. - The daisy felt as happy as if it were a great holiday, but it was only Monday.

Tamen is usually an adject, while sed is a conjunction. For that reason sed comes at the beginning of the sentence while tamen can appear in various positions inside the sentence. Sometimes tamen appears at the beginning of the main clause which is closely tied to the preceding main clause. In that case tamen takes on the role of conjunction. Tamen is practicallly equivalent to sed. One could also say that sed or kaj are inferred: Li estas tre ekkolerema kaj ekscitiĝas ofte ĉe la plej malgranda bagatelo; tamen li estas tre pardonema, li ne portas longe la koleron kaj li tute ne estas venĝema.

Plus and minus

The word plus and minus are mainly used in mathematics and similar expressions to represent the symbols + (plus) and - (minus). Plus shows addition, positivity etc. Minus shows subtraction, negativity etc.

But sometimes plus is used as a conjunction instead of kaj when talking about addition or the like. Similarly minus can replace sed ne when talking about subtraction or the like.

  • Ĝi kostas dek eŭrojn plus kvindek cendojn. = ...kaj aldone kvindek cendojn. - It costs ten Euros plus fifty cents. =...and additionally fifty cents.
  • Necesas sperto plus zorgemo. = ...kaj ankaŭ zorgemo. - It requires experience plus care. =...and also care.
  • Mi pagos al vi 1000 eŭrojn minus la 100 eŭrojn, kiujn vi ŝuldas al mi. Mi do pagos sume 900 eŭrojn. - I will pay you 1000 Euros minus the 100 that you owe me. So I'll pay 900 Euros altogether.

Sometimes plus and minus are used as prepositions similar to kun and sen, so always without a subsequent N-ending. It is however preferable to always use plus and minus as conjunctions according to examples given previously, putting the N-ending when required.

Conjunctions among truncated words

Sometimes, especially in the written language, one uses kaj to link two or more elements of a compound word in order to shorten the sentence:

  • Ili en- kaj el-iris tre rapide. = Ili eniris kaj eliris tre rapide. - They went in and out very quickly.
  • Tio estas kombinita manĝaĵ- kaj gazet-vendejo. = ...manĝaĵvendejo kaj gazetvendejo. - That is a combined grocery store and news agent.
  • Li faris multajn erarojn: skrib-, leg- kaj pens-erarojn. = ...skriberarojn, legerarojn kaj penserarojn. - He made many mistakes in writing, reading and thinking.
  • Tute mankas sub-tasoj kaj -teleroj. = ...subtasoj kaj subteleroj. - There are no saucers or service plates at all. (Note: sub-telero (underplate, charger, service plate)
  • Tio estas manĝaĵ- gazet-vendejo. - That is a grocery or newspaper store.
  • Tio estas manĝaĵ- sed ankaŭ gazet-vendejo. - That is a grocery store but also a newspaper vendor.

These types of sentences are quite unnatural. Generally they are not recommended, especially when they include truncated words without grammatical endings, a phenomenon usually impossible in Esperanto. It is preferable to use other methods of abbreviation:

  • Ili iris en la domon kaj el ĝi tre rapide. - They went into the house and out of it very quickly.
  • Tio estas kombinita manĝaĵa kaj gazeta vendejo. - That is a combined grocery and newspaper store.
  • Li faris multajn erarojn skribajn, legajn kaj pensajn. - He made a lot of mistakes in writing, reading and thinking.
  • Tio estas manĝaĵa gazeta vendejo. - That is a grocery store or a news-vendor. (literally:That is a grocery or a newspaper store.)
  • Tio estas manĝaĵa sed ankaŭ gazeta vendejo. - That is a grocery store but also a news-vendor.
Back to the top