主格 (沒介詞, 沒詞尾) 用作如下的句子角色:
主語
主語指謂語的動作者. 主語總是以主格呈現.
- La patro donis al mi dolĉan pomon. - 父親給我甜蘋果.
- Ili promenadis. - 他們散步.
- La soldato pafis. - 那士兵開了槍.
- Subite granda hundo alsaltis el inter la arbetaĵoj. - 突然間大狗從樹堆中跳出來.
- Ĉu vi aŭdis jam tiun historion? - 你已聽過那故事了嗎?
- La folioj faladis de la arboj. - 葉子從樹上飄落.
- Tio surprizis min. - 那令我吃驚.
- Estis iam malgranda knabino. - 以前有個小女孩.
- Mankas al mi nenio. - 我什麼都不缺.
- Ŝi estas tre maljuna. - 她很年老.
呼語
呼語的句子角色指明了, 這稱呼的目標對像是誰. 呼語通常是對談者的名字, 特別叫出以喚起他的注意. 呼語通常以逗號和句子的其他部分區分開來. 呼語總要是主格.
- Elizabeto, ĉu vi scias, kie la hundo estas? - 伊利莎白, 你知道狗在哪裡嗎?
- Mi konstatis, kara Petro, ke vi ne estis en la lernejo hodiaŭ. - 我明白, 親愛的彼得, 你今天不在學校.
- Mi deziras al vi bonan tagon, sinjoro! - 我祝你有好的一天, 先生.
- Estimata prezidanto, mi ŝatus fari jenan proponon. - 尊敬的主席, 我想做出如下的提議.
稱謂語
名詞片語可以有定語, 用來表示事物的識別, 通常用的是它自己的名字. 因之, 稱謂語 總是放在它的主要詞之後, 而且要是主格.
-
Tio estis en la monato Majo. - 那是在五月這個月.
那個月份稱為 "五月". Majo 是 monato 這個詞的稱謂語定語.
- Ni vizitis la urbon Seulo. - 我們訪問了首爾市.
- La ĉefurbo de Britio estas Londono, sed ankaŭ en Kanado kaj Usono oni havas urbojn Londono. - 英國的首都是倫敦, 但是在加拿大和美國也有叫倫敦的城市.
- Sinjoro Petro kaj lia edzino tre amas miajn infanojn. - 彼得先生和他太太很喜愛我的孩子們.
常可以在稱謂語前置入 kiu nomiĝas: monato, kiu nomiĝas Majo; urbon, kiu nomiĝas Seulo; urbojn, kiuj nomiĝas Londono
不要使用介詞 de 在稱謂語之前: la urbo de Nov-Jorko, la ŝtato de Keralo, la Popola Respubliko de Ĉinujo. 正確用法為: la urbo Nov-Jorko, la ŝtato Keralo, la Popola Respubliko Ĉinujo.
請比較稱謂語和 同位語.
表語
表語是一種片語, 它經由謂語而修飾主語或賓語. 表語通常是主格.
主語表語
動詞 esti 是主動詞, 它連結對主語的修飾. 其他的修飾動詞有 (far)iĝi, ŝajni, montriĝi 和 nomiĝi.
最常出現的主語表語是形容詞 (形容詞片語) 或形容詞性的短詞:
-
Ŝi estis terure malbela. - 她醜得可怕.
Terure malbela 是 ŝi 的修飾. 這修飾是經由動詞 estis 達成的.
-
La patro estas sana. - 那父親是健康的.
Sana 是 la patro 的修飾.
- La dentoj de leono estas akraj. - 獅子的牙齒是銳利的.
- Ili fariĝis trankvilaj. - 他們變安心了.
- La juna vidvino fariĝis denove fianĉino. - 那年輕寡婦再次成為准新娘.
-
Ŝi aspektis kolera. - 她看起來生氣.
出現 aspekti (看起來) 時, 卻也很常使用副詞方式的狀語而不是形容詞的表語: En la novaj vestoj ŝi aspektis tiel elegante kaj bele. (穿著新衣, 她看起來多麼優雅和美麗.)
-
Ordinare li ne estas tia. - 通常他不是那樣的.
形容詞性的短詞 tia 經由 estas 而修飾主語 li.
主語表語也可以是主格的形容詞片語:
-
Leono estas besto. - 獅子是動物.
Besto 是 leono 的 (類別) 修飾.
- Januaro estas la unua monato de la jaro. - 一月是一年的第一個月.
- Mi scias, kio mi estas. - 我知道, 我是什麼.
- Mia frato fariĝos doktoro. - 我弟弟將成為醫師.
主語表語也可以是帶介詞的形容詞片語. 這種修飾表示性質, 往往可以把這種修飾轉換為形容詞:
- Li estas hodiaŭ en kolera humoro. = Li estas hodiaŭ kolerhumora. - 他今天處於生氣的心情. = 他今天生氣.
- Ili estas de la sama speco. = Ili estas samspecaj. - 他們來自相同的種類. = 他們是同類的.
如果被修飾的主語是不定詞或句子分成時, 其表語要使用副詞而不是形容詞:
- Resti kun leono estas danĝere. - 和獅子呆在一起是危險的.
- Estas pli bone, ke ni tie ĉi manĝu kaj iru en la urbon vespere. - 最好我們在這裡吃飯, 晚上才進城.
沒有主語時也是使用副詞而不是形容詞. 此時, 表語修飾整體情況:
-
Estis al mi tiel terure! - 對我是那麼可怕!
Estis terure 是對情況的一般修飾.
- Ĉu hodiaŭ estas varme aŭ malvarme? - 今天是溫暖或涼冷?
如果主語是既知的名詞或代詞, 則用形容詞形式: La mastro traktis min tre bone, kaj estis tre afabla. = ...kaj li estis tre afabla. Estu kuraĝa! = Vi estu kuraĝa!
賓語表語
有些動詞可以中介其賓語的修飾. 雖然那些表語修飾賓語, 它們並沒有詞尾 N:
-
Vi farbas la domon ruĝan. (= Vi farbas la ruĝan domon.) - 你漆那紅色的房子.
Ruĝan 此處是 la domon 的定語. = 你漆那房子, 它原本就是紅色的. 此處沒有講出它現在漆成什麼顏色的.
-
Vi farbas la domon ruĝa. = Vi farbas la domon tiel, ke ĝi fariĝas ruĝa. - 你漆房子為紅色. = 你漆那房子, 讓它成為紅色.
Ruĝa 是 la domon 的 表語, 因此是賓語表格. 紅是因 farbi 動作而來. 此處沒說出, 這房子本來是何色. (也可以說: Vi farbas ruĝa la domon. 但不可以: Vi farbas la ruĝa domon.)
賓語表語可以是形容詞或形容詞性短語:
- Ĉu vi farbos vian ruĝan domon verda? - 你要把你的紅房子漆成綠的嗎?
- Ne, ni preferas ĝin flava. = Ne, ni preferas, ke ĝi estu flava. - 不, 我們較喜歡它是黃的. = 不, 我們比較喜歡, 它是黃的.
- Ŝi trovis la Francajn vinojn tre bonaj. = Ŝi trovis, ke ili estas tre bonaj. - 她發現那些法國酒很好. = 她發現, 它們是很好的.
- Neniam mi vidis lin tia. = Neniam mi vidis, ke li estas tia. - 我從未見過他那樣. = 我從未見過, 他是那樣的.
- La ĝojo kaj surprizo faris lin muta! - 高興和驚喜令他啞口無言!
有時這種賓語的形容詞修飾, 在意義上回應 kiam 句子, 並表示其不受限於謂語動作的狀態. 此時也可以用賓格:
-
Ni lin trovis malvivan. = Ni lin trovis, kiam li estis malviva. - 我們發現了死亡的他. = 我們發現了他, 那時他已死亡.
Malvivan 的 N 有助澄清語意, 但也可不必. 無 N 詞尾的話, 句意也可以是: 我們找到了他, 且發現他已死.
-
Mi ŝatas la matenmanĝajn ovojn malmolaj(n). = Mi ŝatas la matenmanĝajn ovojn, kiam ili estas malmolaj. Mi ŝatas, ke la matenmanĝaj ovoj estu malmolaj.
- 我喜歡早餐的蛋煮硬的. = 我喜歡早餐的蛋, 蛋是煮硬的. 我喜歡, 早餐的蛋要煮硬. 有人使用 N 在這種句子中. 其他人則寧可沒有 N 的形容詞. 實際上語意並沒有差別.
賓語表語可以是主格的名詞片語:
- Mi elektis lin prezidanto. = Mi elektis lin, ke li estu prezidanto. - 我選他當主席. = 我選他, 讓他當主席.
- Vin mi volas fari mia edzo! = Mi volas fari tiel, ke vi estos mia edzo. - 我要你當我老公! = 我要這樣做, 即你成為我老公.
- Ĉemizojn, kolumojn, manumojn kaj ceterajn similajn objektojn ni nomas tolaĵo. - 襯衫, 領子, 袖子, 和其他類似物件, 我們稱為衣物.
某些動詞可以換用為 kiel 表達: Ili elektis ŝin kiel kasiston.
有時帶介詞的片語可以是賓語表語:
- Ŝi lin trovas laŭ sia gusto. = Ŝi trovas, ke li estas laŭ ŝia gusto. - 她發現他合她口味. = 她發現, 他是合她口味的.
- Mi preferas ĝin sen sukero. - 我寧可它沒糖.
如果賓語是不定詞或片語, 則使用副詞作為賓語表語. 這實際上都只發生在動詞 opinii 和 trovi (特別是指 "認為 [某物是怎樣的]"):
-
Ili trovis saĝe forkuri. - 他們發現跑開是明智的.
(他們認為, 跑開是明智的.)
-
Mi opinias taŭge, ke Petro faru la tutan laboron sola. - 我認為適合的是, 由彼得單獨做整件事.
(我認為, 由彼得單獨做整件事是適合的.)
註: 有些語法學者主張這類句子要用形容詞, 因為他們認為, 副詞形式可能被誤解為方式狀語. 因此他們建議, 要這樣說: Ili trovis saĝa forkuri.
檢查方法
如有疑問, 到底是定語或賓語表語, 則可以將賓語用代詞 (lin, ŝin, ĝin, ilin 等等) 來取代. 此時可以不用定語, 因為它是賓語的一部分. 然而表語要保留, 因為它是獨立的片語, 是句子意義所需的: Ĉu vi farbas la domon ruĝan? → Ĉu vi farbas ĝin? Ruĝan 是定語. Ĉu vi farbas la domon ruĝa? → Ĉu vi farbas ĝin ruĝa? Ruĝa 是賓語表語.