Kio estas tio? - Kio estas tio?

Demanda kio.

Kiu kuraĝas rajdi sur leono? - Kiu kuraĝas rajdi sur leono?

Demanda kiu.

Kiel vi fartas? - Kiel vi fartas?

Demanda kiel.

Fremdulo, diru, kiu kaj el kie vi estas. - Fremdulo, diru, kiu kaj el kie vi estas.

Demandaj kiu kaj kie.

La fera bastono, kiu kuŝis en la forno, estas nun brule varmega. - La fera bastono, kiu kuŝis en la forno, estas nun brule varmega.

Rilata kiu.

Kiam mi venis al li, li dormis. - Kiam mi venis al li, li dormis.

Kiam quan hệ.

Li estas tiu, kies monon vi prenis. - Anh ấy là người bạn đã lấy tiền.

Kies quan hệ.

Kia granda brulo! - Tiếng ồn to quá.

Kia cảm thán.

Fi, kiel abomene! - Fi, kiel abomene!

Kiel cảm thán.

Kion mi vidas! - Tôi thấy cái gì thế này!

Kio cảm thán (và nghi vấn).

Mi kondukos vin al ŝi, kie ajn ŝi estos trovebla! - Tôi sẽ dẫn bạn đến gặp cô ấy, cho dù có tìm thấy cô ấy ở đâu!

Có thể tìm thấy cô ấy ở đâu không quan trọng.

Kiu ajn ŝi estos, mi deziras al ŝi feliĉon! - Dù cô ấy là ai thì tôi cũng chúc cô ấy hạnh phúc.

Cô ấy là ai không quan trọng.

Ĉiam ajn vi estas bonvena ĉe mi. - Ĉiam ajn vi estas bonvena ĉe mi.

Hãy đến khi nào bạn muốn.

Kial ŝi forlasis tiun lokon, en kiu ŝi havis ian ajn eblon, por ion ajn laborenspezi? - Kial ŝi forlasis tiun lokon, en kiu ŝi havis ian ajn eblon, por ion ajn laborenspezi?

Sen tiu loko tute mankas eblo.

Nenion ajn mi diros. - Tôi sẽ không nói bất kì điều gì nữa.

Chẳng có gì cả.

Mi volas, ke tio, kion mi diris, estu vera. - Tôi muốn những điều tôi nói là sự thật.

Tio chỉ điều đã được nói đến.

Tio estas mia hejmo. - Đấy là nhà tôi.

Tio chỉ vật được nhìn thấy (có thể do được chỉ tới).

Li estas tiel dika, ke li ne povas trairi tra nia mallarĝa pordo. - Anh ta béo đến nỗi không thể đi qua cánh cửa hẹp của chúng tôi.

Tiel chỉ mệnh đề ke đứng sau.

Kio estas, kio vin tiel afliktas? - Kio estas, kio vin tiel afliktas?

Tiel almontras vidatan aŭ aŭdatan aferon.

Ŝi estis en tiu momento tre bela. - Ŝi estis en tiu momento tre bela.

Tiu almontras antaŭe menciitan momenton.

Tiu ĉi malfreŝa pano estas malmola, kiel ŝtono. - Tiu ĉi malfreŝa pano estas malmola, kiel ŝtono.

Tiu almontras ĉeestantan aferon (la malfreŝan panon).

Ŝi ricevis ion por manĝi kaj por trinki. - Ŝi ricevis ion por manĝi kaj por trinki.

Oni ne diras, kion ŝi ricevis.

Venis iuj personoj, kiujn mi ne konas. - Có vài người đến mà tôi không biết là ai.

Ta không biết những người đó là ai..

Ili iam revenos. - Có ngày họ sẽ trở lại.

Thời điểm không biết trước.

Hodiaŭ estas ies tago de naskiĝo. - Hôm nay là ngày sinh nhật ai đó.

Người ta không nói đó là sinh nhật của ai.

Li faris ĉion per la dek fingroj de siaj manoj. - Anh ấy đã làm mọi thứ bằng mười ngón tay.

Ĉio esprimas la tuton de la aferoj, kiujn li faris.

Ĉiu homo amas sin mem. - Ĉiu homo amas sin mem.

Ne ekzistas persono, por kiu ne validas tio.

Tiuj ĉi du amikoj promenas ĉiam duope. - Tiuj ĉi du amikoj promenas ĉiam duope.

Ĉiam montras, ke ne ekzistas fojo, kiam ili ne iras duope.

Ĉie regis ĝojo. - Ĉie regis ĝojo.

Ne ekzistis loko, en kiu ne regis ĝojo.

La tempon venontan neniu ankoraŭ konas. - La tempon venontan neniu ankoraŭ konas.

Neniu esprimas, ke ne ekzistas persono, kiu konas la tempon venontan.

Mi neniel povas kompreni, kion vi parolas. - Mi neniel povas kompreni, kion vi parolas.

Neniel montras, ke ne ekzistas maniero, en kiu mi povus vin kompreni.

Kiam mi ien veturas, mi neniam prenas kun mi multon da pakaĵo. - Kiam mi ien veturas, mi neniam prenas kun mi multon da pakaĵo.

Neniam esprimas, ke ne ekzistas tia fojo, dum kiu mi prenus multon da pakaĵo al vojaĝo.

Kvinope ili sin ĵetis sur min, sed mi venkis ĉiujn kvin atakantojn. = ...mi venkis la tutan grupon. - Kvinope ili sin ĵetis sur min, sed mi venkis ĉiujn kvin atakantojn. = ...mi venkis la tutan grupon.

Ĉi tie J estas necesa, ĉar oni mencias la nombron kvin. Sed oni povus alternative diri: ...mi venkis ĉiun el la kvin atakantoj. Sed tiam oni ne parolas pri unu batalo kontraŭ tuta grupo, sed pri kvin pli-malpli apartaj bataloj.

Post la kurado ĉiuj estis terure lacaj. - Post la kurado ĉiuj estis terure lacaj.

Oni parolas pri la tuta grupo de kurintoj. Eblas ankaŭ: ...ĉiu estis terure laca.

Nun mi legas, vi legas kaj li legas; ni ĉiuj legas. - Nun mi legas, vi legas kaj li legas; ni ĉiuj legas.

Ni estas plurala vorto. Tial ĉiuj nepre devas havi J.

Ĉe la fenestro restis plu neniuj floroj. - Ở cửa sổ không còn bông hoa nào nữa.

Trước đây ở đó có nhiều hoa.

Ŝi rakontis belan fabelon. Tio estis tre amuza. - Ŝi rakontis belan fabelon. Tio estis tre amuza.

Amuza estis tio, ke ŝi rakontis fabelon. Tio reprezentas la tutan antaŭan frazon.

Ŝi rakontis belan fabelon. Ĝi estis tre amuza. - Ŝi rakontis belan fabelon. Ĝi estis tre amuza.

Amuza estis la fabelo. Ĝi reprezentas la frazparton la (bela) fabelo.

Kia estas via nomo? - Kia estas via nomo?

Aŭ: Kiu [el ĉiuj nomoj] estas via nomo? Aŭ pli ofte: Kio estas via nomo? Zamenhof uzis ankaŭ: Kiel estas via nomo? Plej ofte oni tamen diras: Kiel vi nomiĝas?

Restu ĉiam tia, kia vi estas! - Restu ĉiam tia, kia vi estas!

Tia almontras la postan kia-frazon. Se post tia ne sekvas tuta frazo (kun predikato), sed sola frazparto, tiam oni ne uzas kia, sed komparan kiel: Li estas tia kiel mi.

Kia homo li estas? - Kia homo li estas?

Oni volas karakterizon de la homo.

Kiu homo li estas? - Kiu homo li estas?

Oni volas ekz. la nomon de la homo por ekscii lian identecon.

Tia opinio estas tute erara. - Tia opinio estas tute erara.

Ĉiuj opinioj de tiu speco estas eraraj.

Tiu opinio estas tute erara. - Tiu opinio estas tute erara.

La diskutata opinio estas erara. Aliaj similaj opinioj eble estas ĝustaj.

Ni devas enloĝiĝi en iu hotelo. = ...en iu el la diversaj individuaj hoteloj, kiuj troviĝas ĉi tie. - Ni devas enloĝiĝi en iu hotelo. = ...en iu el la diversaj individuaj hoteloj, kiuj troviĝas ĉi tie.

Thông thường ta bỏ iu trong câu loại đó.

Kies gasto mi estas, ties feston mi festas. - Kies gasto mi estas, ties feston mi festas.

Ties ne estas tre multe uzata. Normale oni preferas posedajn pronomojn (lia, ŝia, ĝia aŭ ilia).

La infano ludis kun sia pupo, kiam subite ties kapo frakasiĝis. - La infano ludis kun sia pupo, kiam subite ties kapo frakasiĝis.

Ties montras, ke temas pri la kapo de la pupo. Se estus la kapo de la infano, oni dirus ĝia kapo.

Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno. = ...pri la malfeliĉo de iu persono... - Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno. = ...pri la malfeliĉo de iu persono...

Ies estas kutime uzata nur pri unu nekonata persono (ne pri aĵoj, nek pri pluraj aferoj aŭ personoj).

Tio estis la koro de riĉa fama viro, kies nomo estis sur ĉies lipoj. = ...sur la lipoj de ĉiuj personoj. - Tio estis la koro de riĉa fama viro, kies nomo estis sur ĉies lipoj. = ...sur la lipoj de ĉiuj personoj.

Ĉies thường chỉ dùng để nói về người, không nói về vật.

Memoru, ke Esperanto estas nenies propraĵo. - Hãy nhớ rằng Esperanto không phải tài sản của riêng ai.

Nenies thường chỉ dùng để nói về người, không nói về vật.

Sed kiam tio okazis? - Nhưng chuyện đó đã xảy ra vào lúc nào?

Se oni demandas precize pri horo, oni tamen ne uzas kiam, sed la vicordan demandvorton kioma.

Ŝi estis ja la plej bela knabino, kiun li iam vidis. - Ŝi estis ja la plej bela knabino, kiun li iam vidis.

Iam reprezentas iun ajn pasintan tempon.

La maljunulo fermos por ĉiam siajn okulojn. - La maljunulo fermos por ĉiam siajn okulojn.

La esprimo por ĉiam montras, ke la sekvoj ĉiam restos. La fermado de la okuloj estas nur momenta, sed la sekvo, la fermiteco de la okuloj, estos eterna.

Hodiaŭ estas bela frosta vetero, tial mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti. - Hodiaŭ estas bela frosta vetero, tial mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti.

Rimarku la diferencon inter tial kaj ĉar. Tial reprezentas kaŭzon, sed ĉar enkondukas subfrazon, kiu montras kaŭzon: Mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti, ĉar hodiaŭ estas bela frosta vetero.

Kiom mi vidas, vi havas nur unu filon. = Laŭ tio, kion mi vidas, vi havas... - Kiom mi vidas, vi havas nur unu filon. = Laŭ tio, kion mi vidas, vi havas...

Eble vi havas pli da filoj, sed mi ne povas vidi pli.

Mi havas tiom multe, ke mi ne bezonas ŝpari! - Mi havas tiom multe, ke mi ne bezonas ŝpari!

Ofte kiom kaj tiom estas uzataj kune kun multe (aŭ multaj). Multe estas forlasebla, sed ĝi iom emfazas la signifon. Oni povas ankaŭ uzi kiel multe, tiel multe, sed tiam ne estas emfazo.

Ŝi aĉetis iom da butero. = ...kvanton da butero ne tre grandan sed tamen konsiderindan. - Ŝi aĉetis iom da butero. = ...kvanton da butero ne tre grandan sed tamen konsiderindan.

Teorie iom devus signifi "ia nedifinita kvanto", sed en la praktiko ĝi preskaŭ ĉiam montras malgrandan kvanton. La signifo estas efektive eĉ pli speciala, nome: "ne tre multe, sed tamen sufiĉe multe por esti konsiderata, por esti signifa". Ne konfuzu iom kun malmulte: Li faris iom da eraroj. Estis ne tre multe da eraroj, sed tamen sufiĉe por ke oni mallaŭdu lin. Li faris malmulte da eraroj. La eraroj estis tiel malmultaj, ke oni devas laŭdi lin.

Tie supre estingiĝis la ruĝaj koloroj, dum la suno iom post iom malaperis. - Tie supre estingiĝis la ruĝaj koloroj, dum la suno iom post iom malaperis.

La esprimo iom post iom montras, ke io okazas per multaj malgrandaj apenaŭ distingeblaj ŝanĝiĝetoj.

— Kiom da benzino vi volas? — Mi volas ĉiom, kiom vi havas. = ...Mi volas la tutan kvanton da benzino, kiun vi havas. - — Kiom da benzino vi volas? — Mi volas ĉiom, kiom vi havas. = ...Mi volas la tutan kvanton da benzino, kiun vi havas.

La signifo de ĉiom ofte praktike fariĝas tre simila al la signifo de ĉio, kiun oni uzas multe pli ofte.