Aina ya maneno
Kuna aina mbili za maneno ya Kiesperanto: mwisho wa maneno (ending) na tumaneno :
mwisho wa maneno
Maneno ya Kiesperanto mengi ni mwisho. Neno la mwisho lina msingi wa mizizi (au mizizi mingi) + mwisho wa sarufi , kwa mfano: patr/o, roz/o, sun/o, am/o, kol/tuk/o, san/a, verd/a, hel/ruĝ/a, eg/e, aparten/i, bril/as, est/os, rond/ir/as.
Mizizi inaelezea mambo mbalimbali: wanyama, watu, vitendo, sifa, vipengee, vifurahisho, nk. Mzizi hauwezi peke yake kuonekana kama neno, lakini inahitaji mwisho. Kuna maneno matisa finaĵoj : O, A, E, I, AS, IS, OS, USkajU. Kama Mojawapo ya mwisho huu huongezwa kwenye mizizi, inakuwa neno. Kwa kanuni mzizi wowote unaweza kukubali mwisho wowote ule: hom/o, hom/a, hom/e, hom/i, hom/as k.t., blu/o, blu/a, blu/e, blu/i, blu/as k.t.p., kur/o, kur/a, kur/e, kur/i, kur/as k.t.
Mizizi fulani hutumiwa hasa katika muundo wa maneno. Inaitwa afiksoj: EBL, UL, MAL, GE k.a.
Kaneno kadogo hakaitaji mwisho, lakini knaweza kuonekana katika sentensi kama kalivyo. Tumaneno ni kikundi kidogo cha maneno ambayo yanaonyesha maswali ya msingi sana, uhusiano wa sarufi n.k. na kadhalika. Sana sana vihusishi, k.m. al, de, en;ngeli; k.m. mi, vi, ŝi; tumaneno tunatwotumika kama nomino, na tumaneno ambatwo tunatumika kama vivumishi,tumaneno ambatwo tunatumika kama vivumishi k.m kiu, tiu, kio, tio, kia, tia, kies, ties, ambaŭ; nambari , kwa mfano unu, du, tri, dek, cent; viunganishi za coordinate, k.m. kaj, aŭ; viunganishi za subordinate , k.m ke, ĉu, se; maneno yanayotumika kam vielezi , kwa mfano: kie, tie, for, kiam, tiam, baldaŭ, hodiaŭ, kial, tial, kiel, tiel, kiom, tiom, ankaŭ, eĉ, jes, ne; vihisishi k.m. adiaŭ, bis, ho.
Maneno 45 yanaonekana kuwa na mwisho fulani, yanaonekana yamekusanywa, lakini hatajakusanywa na mengineyo: tio, tia, kio, kie, iu, iel, ĉiam, ĉiom, nenial, nenies k.a. Maneno haya huitwa correlative
Umuhimu wa sentensi
Sentensi ni mfululizo wa maneno ambayo pamoja huonyesha mawazo. kipande cha sentensi ni neno au kikundi cha maneno ambayo inawakilisha kitengo cha sentensi.
Sentensi muhimu zaidi ni utabiri . Hii ni kitenzi na baadhi ya AS, IS, OS, US na U (kawaida si I) huisha: iras, sidis, batos, vidus, pensu na kadhalika. kuhubiri inaonyesha aina gani ya hatua au hali.
Prediketo ni msingi wa sentensi. Sehemu nyingine zote (kuu) za sentensi zinahusiana na prediketo kwa njia mbalimbali. Bina umuhimu mkubwa umuhimu wa sentensi, k.m. kiima , shamrisho , shamrisho ala kitumizi , vocative, prediketo.
-
La junulo legas libron. - Kijana anasoma kitabu.
Kitenzi legas ni prediketo . Vijana ni kiima . Kitabu ni shamrisho . Umuhimu wa kiima unaonyeshwa kwa kukosekana kwa kazi ya kiashirio (kwa kutumiya majina). Umuhimu wa shamrisho kwenye sentensi ina kuwepo kwa mwisho wa accusative -N.
-
Ŝi veturis tutan tagon per sia aŭto. - Alisafiri siku nzima na gari lake.
Maneno siku nzima ni akuzativa adjekto , ambayo inaonyesha muda gani hatua hiyo iliendelea. Sentensi per sia aŭto ni prepozicia adjekto, ambayo hufafanua chombo kilichotumika kwa kitendo. Sentensi ya kielelezo cha kwanza inaonyesha mwisho wa mashtaka -N. Bendi ya kuongeza ya pili inaonyesha maonyesho ya per .
-
Andreo, ĉu vi renkontis Paŭlon hodiaŭ? - Andres, je ulikutana na paulo leo?
Neno Andreo ni vocative .
-
La apartamento de Andreo estas malgranda. - Jengo la Andres ni ndogo.
Neno malgranda subjekta predikativo linaelezea kiima la apartamento kwa kitenzi estas :
Kuna njia tatu za kuonyesha kazi ya kipengele katika sentensi: uteuzi , accusatif mwisho -N ya mashtaka na vihusishi .
Kifungu kina neno kuu ambalo linaweza kuongezwa {{}} descriptors & nbsp
-
Andreo loĝas en bela apartamento kun du ĉambroj. - Andrew anapanga katika ghorofa nzuri na vyumba viwili
Katika hali inayofaa ya mahali, apartamento ni neno kuu. Aidha, msaidizi wa kawaida una mjumbe, bela , ambayo ni epithet ya neno kuu, na kipengele kun cha ĉambroj , ambacho ni jina linalosaidia jina apartamento .ambayo ni jina linalojumuisha jina apartamento . (Kipengele cha chini kun ya ĉambroj sio moja kwa moja kuhusiana na kielelezo, lakini ni sehemu ya kifungu cha katika bela apartamento kun ya ĉambroj .)
Tazama pia orodha ya maneno ya sarufi katika utangulizi