Je حرف اضافه‌ای که معنی مشخصی ندارد. این حرف اضافه اصطلاحا ژوکر حروف اضافه نامیده می‌شود. در جمله‌هایی که شبهه‌ای در کاربرد یک حرف اضافه وجود دارد می‌توان از Je استفاده نمود. به‌طور معمول کاربری آن برای ساعت و اندازه است. عموما توصیه می‌شود که از کاربرد آن تا جایی که حروف اضافه مناسب وجود دارند، اجتناب نمود.
غالبا می‌توان به جای je از پایانه مفعولی N برای به‌خصوص اندازه و وقت و زمان استفاده کرد.
ساعت و اوقات زمانی
- Ni prenos la buson je dudek (minutoj) antaŭ la deka (horo). - ما اتوبوس را برای ساعت بیست دقیقه به ده گرفتیم.
- Tio okazis je Pasko. - در روز عید پاک اتفاق خواهد افتاد.
- Je la lasta fojo mi permesas al vi fari tion. - برای آخرین بار به شما اجازه می‌دهم آن را انجام دهید.
اندازه
- Vi certe estas je duono da kapo pli alta ol mi. = ...duonon da kapo pli alta ol mi. - شما قطعا به‌اندازه یک نصفه سر از من بلندتر هستید.
معمولا از N-پایانه برای نشان‌دادن اندازه استفاده می‌کنند.
کمبود، فراوانی و حسرت
-
Ĝi estas libera je mankoj. - آن از کمبودها رهاست.
یا ...de mankoj.
- Abram estis tre riĉa je brutoj, arĝento, kaj oro. - آبرام سرشار و غنی از گله و حشم، نقره و طلا بود.
-
Glaso da vino estas glaso plena je vino. - لیوانی شراب، لیوانی است پر از شراب.
یا ...plena de vino.
-
Mi sopiras je mia perdita feliĉo. - من در حسرت خوشبختی از دست رفته‌ام می‌باشم.
یا ...mian perditan feliĉon / ...al mia perdita feliĉo.
وضعیت روحی یا جسمی
- Ili suferas je astmo. - آن‌ها از (بیماری) آسم رنج می‌برند.
- Ŝi gravediĝis je ĝemeloj. - او دوقلو حامله شد.
- Li malsaniĝis je profunda melankolio. - او به دلیل افسردگی عمیق بیمار شد.
بخشی از بدن که تحت تماس، فشار یا بیماری و غیره قرار دارد.
-
Li kaptis min je la brako. - او بازوی مرا با حرکتی سریع گرفت.
Je la brako نشان‌دهنده بازوی من است. هم‌چنین می‌توان گفت ĉe la brako. برای نشان‌دادن بازوی او (که آن را برای گرفتن من به‌کار می‌برد)، از per باید استفاده کرد: Li kaptis min je la maldekstra brako per sia dekstra mano.
- Li estas malsana je la brusto. - او از ناحیه سینه بیمار است.
حرف اضافه عمومی که در صورت تردید درباره استفاده از سایر حروف اضافه می توان از آن استفاده کرد.
-
Ŝi kredas je Dio. - او به خدا ایمان دارد.
اعتقاد به کسی یا به چیزی = "ایمان داشتن به این‌که آن کس یا چیز وجود دارد". باور کردن چیزی را, به چیزی, درباره چیزی = "باور کردن این‌کهة آن چیز حقیقی است". ایمان به کسی = "باور کردن این‌که او راست می‌گوید".
- Je mia miro la afero sukcesis. = La afero sukcesis, kio mirigis min. - در کمال تعجب من، موضوع با موفقیت انجام شد.
-
Mi vetis kun ŝi je dek dolaroj. - من سر ده دلار با او شرط بستم
برنده در شرط ده دلار به‌دست خواهد آورد. می‌توان از