مفرد به معنی یک و تک میباشد. جمع به معنی بش از یکی و چندتا میباشد. پایانه و علامت جمع در اسپرانتو حرف J است که در انتهای اسامی، صفتها و حتی همبستگینماهایی که به U و A ختم میشوند میآید.
مفرد، تک | حمع |
---|---|
(unu) tago - روزی (یک روز) | (pluraj) tagoj - روزها (چندین روز) |
(unu) granda domo - (یک) خانه بزرگ | (tri) grandaj domoj - سه(3) خانه بزرگ |
ilia granda domo - خانه بزرگ آنها | iliaj grandaj domoj - خانههای بزرگ آنها |
alia homo - آدم دیگری | aliaj homoj - آدمهای دیگر |
la unua tago - اولین روز (روز اول) | la unuaj tagoj - اولین روزها |
iu - کسی، چیزی | iuj - کسانی، چیزهایی |
tiu homo - آن آدم | tiuj homoj - آنآدمها |
tia speco - آن گونه (در حالت مفرد) | tiaj specoj - آن گونه (در حالت جمع) |
La kato estas nigra. - گربه سیاه است. | La katoj estas nigraj. - گربهها سیاه هستند. |
Ĝi estas granda, sed bela. - آن بزرگ، اما زیبا است. | Ili estas grandaj, sed belaj. - آنها بزرگ، ولی زیبا هستند. |
Vi estas bela. - تو (شما) زیبا هستی. | Vi estas belaj. - شماها زیبا هستید. |
Ĉiu miris pri tio. - در آن باره هرکسی تعجب کرد. | Ĉiuj miris pri tio. - در آن باره همه تعجب کردند. |
Kia estis la respondo? - پاسخ چگونه بود؟ | Kiaj estis la respondoj? - جوابها چگونه بودند؟ |
در صورت نیاز پایانه مفعولی N بعد از J قرار میگیرد: tagojn, grandajn, aliajn, nigrajn, iliajn, tiujn, neniajn.
در اسپرانتو صفت و موصوف تابع یکدیگرند اگر صفت توصیف کننده چند اسم باشد آن نیز جمع میشود و اگر اسم مفرد باشد صفت نیز مفرد میآید:
-
La tablo kaj la seĝo estas eluzitaj. - میز و صندلی فرسوده هستند.
یک میز و یک صندلی دو تا وسیله هستند و هر دو فرسودهاند.
-
En la ĉambro estis verdaj seĝo kaj tablo. - در اتاق صندلی و میز سبز وجود داشت.
آنجا یک صندلی سبز و یک میز سبز بود.
گاهی اوقات ، صفت به یک اسم جمع ارتباط دارد، ولی به طور حسی فقط یکی از چند موضوع را توصیف میکند. در آنصورت صفت نباید پایانه جمع داشته باشد:
-
Tie staris pluraj grandaj kaj unu malgranda tabloj. - آنجا چندین میز بزرگ و یک میز کوچک قرار داشت.
با وجودیکه صفت کوچک مربوط به کلمه میزها است، اما باید بدون پایانه جمع باشد، چون این صفت فقط یک میز را توصیف میکند.
- Mi volas verdan kaj ruĝan krajonojn. = ...unu verdan krajonon kaj unu ruĝan krajonon. - من مدادهای سبز و قرمز را میخواهم.
- Venis Franca kaj Germanaj gastoj. = Venis unu Franca kaj pluraj Germanaj gastoj. - یک فرانسوی و چندین مهمان آلمانی آمدند.
صفت جمع همراه با اسامی مفرد متعدد با اینکه کاملا منطقی است میتواند گاهی همچون ترکیبی عجیب تاثیر بگذارد. زامنهوف غالبا با استفاده از صفت مفرد، بخصوص وقتی صفت در نقش ضمیر ملکی، یا درباره اسامی انتزاعی متعددی بود از کاربرد چنان ترکیبی اجتناب میکرد:
-
Mia frato kaj fratino = mia frato kaj mia fratino = miaj frato kaj fratino. - برادر و خواهر من.
اکنون عموما این فرم را ترجیح میدهند: miaj frato kaj fratino.
-
La simpla lernado kaj uzado de Esperanto. - آموزش و استفاده ساده اسپرانتو
صفت Simpla تحت اسم uzado فهمیده میشود. به شکل دیگر هم میتوان اینگونه گفت که، lernado kaj uzado باهم فکر و نظر واحدی هستند.
زامنهوف هم اغلب از کاربرد چندین صفت منفرد همراه با یک اسم جمع اجتناب میکرد:
-
Estis inter la sepa kaj oka horo vespere. = ...la sepa kaj (la) oka horoj... - بین (ساعت)هفت و هشت عصر بود.
شاید امروز گفتن inter la sepa kaj oka horoj (یا inter la sepa horo kaj la oka) قابل توصیه است.