Ke daftar isi
  2. 21 Aposisi

Aposisi adalah penjelasan dari sebuah bagian frasa yang diletakkan setelahnya. Aposisi menunjukkan hal yang sama namun dengan kata-kata lain. Aposisi menjelaskan bagian frasa yang diletakkan sebelumnya, namun ia sendiri juga merupakan bagian frasa yang berbeda. Dalam ujaran lisan, biasanya aposisi dibedakan dari jeda sebelum atau sesudahnya. Dalam tulisan, biasanya tanda baca koma digunakan.

Aposisi memainkan fungsi yang sama dalam kalimat, sebagai awal anak kalimat. Bila awal anak kalimat memiliki akhiran akusatif N, aposisi juga mesti mendapatkan akhiran ini:

  • Karlo, nia prezidanto, prezentis Petron, la novan sekretarion. - Karlo, presiden kami, memperkenalkan Petro, sekretaris yang baru.

    Baik Karlo dan nia prezidanto adalah subjek, mereka adalah orang yang sama. Baik Petro dan la nova sekretario adalah objek, karena mereka adalah orang yang sama.

  • Tie mi renkontis Vilĉjon, mian edzon. - Disana aku telah bertemu Bill, suamiku.
  • La diablo lin prenu, la sentaŭgulon! - La diablo lin prenu, la sentaŭgulon!
  • La koko, trumpetisto de l' mateno, per sia laŭta, forta, hela voĉo el dormo vekas dion de la tago. - Si ayam jago, terompet pagi, dengan nyaring, kuat, suara tinggi, membangunkan dewa hari dari tidurnya.

  • Li prelegis pri Hitlero, la fondinto de la naziismo. - Dia memberikan berceramah mengenai Hitler, pendiri Nazisme.

    Kita barangkali dapat mengatakan: ...pri Hitlero, pri la fondinto...

  • Ni esprimas nian koran dankon al sinjoro Schleyer, la unua kaj plej energia pioniro de la ideo de neŭtrala lingvo internacia. - Kami ucapkan terima kasih mendalam untuk tuan Schleyer, yang pertama dan pelopor yang paling aktif atas ide bahasa internasional yang netral.

    Kita barangkali dapat mengatakan: ...al sinjoro Schleyer, al la unua kaj plej energia pioniro...

Kadang kita menggunakan aposisi dengan nome, tio estas atau ungkapan yang sama:

  • Mi renkontis mian malamikon, nome la mortiginton de mia patro. - Aku telah bertemu musuhku, yaitu pembunuh ayahku.

  • Hodiaŭ mi ricevis duoblan pagon, tio estas cent dolarojn. - Hari ini aku telah menerima dua kali pembayaran, itu adalah seratus dolar.

    Penyingkatan dari: Itu adalah: Aku telah menerima seratus dolar.

Jangan keliru antar aposisi dengan nominasi. Nominasi bisa tampak sama dengan aposisi, tapi nominasi tak pernah mendapatakan akhiran N atau penunjuk fungsi lainnya. Bandingkanlah kalimat-kalimat berikut:

  • Iuj asertis, ke ili vidis eĉ profesoron, Paŭlon Jenkins. - Seseorang telah menegaskan, bahwa mereka telah melihat bahkan profesor, Paul Jenkins.

    Hal mengejutkan adalah, bahwa mereka benar-benar telah melihat profesor. Kemudian kita tambahkan, bahwa benar Paul Jenkins yang telah mereka lihat. Paŭlon Jenkins adalah aposisi.

  • Iuj asertis, ke ili vidis eĉ profesoron Paŭlo Jenkins. - Seseorang telah menegaskan, bahwa mereka telah melihat bahkan profesor Paul Jenkins.

    Hal yang mengejutkan adalah, bahwa mereka telah melihat Paulo Jenkins (yang seorang profesor). Paŭlo Jenkins adalah predikat nominative dari profesoron. Profesoron Paŭlo Jenkins = tiun profesoron, kiu nomiĝas Paŭlo Jenkins(profesor itu bernama Paul Jenkins).

Juga jangan bingung antara aposisi dengan fungsi kalimat vokativo, yang tidak mesti memiliki penunjuk fungsi: Sidigu vin, sinjoro! Vin dan sinjoro adalah orang yang sama, tapi vin adalah objek, dan sinjoro adalah vokatif.

Aposisi ĉiu(j), ambaŭ atau ĉio

Ĉiu(j), ambaŭ kaj ĉio povas esti klariga apozicio de substantivo aŭ persona pronomo. Se la substantivo aŭ pronomo havas N-finaĵon, tiam ankaŭ la apozicio havu tiun finaĵon (krom ambaŭ, kiu neniam povas havi N-finaĵon). Ĉi tiaj apozicioj ne staras ĉiam tuj post la unua frazparto, sed ofte iom pli poste en la frazo:

  • Ni ĉiuj legas. = Ni legas. Ĉiuj (el ni) legas. - Kami semua sedang membaca. = kami semua sedang membaca. Semua (dari kami) sedang membaca.
  • Ili ĉiuj sidas silente kaj skribas. = Ili sidas. Ĉiuj (el ili) sidas. - Mereka semua sedang duduk tenang dan menulis. = Mereka sedang duduk. Semua (dari mereka) sedang duduk.
  • Ŝi vidis, kiel la cikonioj forflugis, ĉiu aparte. = La cikonioj forflugis. Ĉiu unuopa cikonio forflugis aparte. - Ŝi vidis, kiel la cikonioj forflugis, ĉiu aparte. = La cikonioj forflugis. Ĉiu unuopa cikonio forflugis aparte.
  • La kolonoj havis ĉiu la alton de dek ok ulnoj. Ĉiu unuopa kolono estis tiel alta. - Pilar-pilar itu memiliki tinggi masing-masing delapan belas hasta. Semua masing-masing pilar adalah setinggi itu.
  • Vin ĉiujn mi kore salutas. = Mi salutas vin. Mi salutas ĉiujn (el vi). - Pada kalian semua aku ucapkan salam hangat. = Aku ucapkan salam untuk kalian. Aku ucapkan salam untuk semua (kalian).
  • Ili ambaŭ estis bonaj homoj. = Ili estis bonaj homoj. Ambaŭ (el ili) estis bonaj homoj. - Mereka berdua adalah orang-orang baik. = Mereka adalah orang-orang baik. Keduanya (dari mereka) adalah orang baik.
  • Tio estas ĉio tre bona. = Tio estas tre bona. Ĉio (el tio) estas tre bona. - Itu semua sangat baik. = Itu semua sangat baik. Semua (dari itu) sangat baik.

Kombinasi kata

Speciala formo de apozicio estas kunskribo. En kunskribo pluraj (plej ofte du) samspecaj vortoj kunlaboras por esprimi ion specialan. La apartaj vortoj en kunskribo preskaŭ fariĝas unu kunmetita vorto. Oni elparolas ilin senpaŭze, kaj oni kutimas ilin skribi kune, sed kun dividostreko. Tamen ne temas pri veraj kunmetaĵoj. Gramatike oni traktas ilin (normale) kiel apartajn vortojn:

  • Pluraj ŝtatoj-membroj informis pri sia preteco ampleksigi la instruadon de Esperanto. = ...ŝtatoj, kiuj estas membroj [de UNESKO]... - Pluraj ŝtatoj-membroj informis pri sia preteco ampleksigi la instruadon de Esperanto. = ...ŝtatoj, kiuj estas membroj [de UNESKO]...

    Baik ŝtatoj, dan membroj mendapatkan akhiran J, karena mereka adalah dua kata terpisah.

  • La Franca flago estas blua-blanka-ruĝa. - Bendera Perancis adalah biru-putih-merah.

    Kita dapat pula mengatakan blua, blanka kaj ruĝa, tapi bentuk penggabungan menunjukkan mengenai kesatuan kombinasi warna tertentu.

  • La fotoj ne estis koloraj, sed nigraj-blankaj. - Foto-foto itu tidak berwarna, tapi hitam putih.

    Kita barangkali dapat juga mengatakan nigraj kaj blankaj, tapi nigraj-blankaj lebih menekankan kekontrasan pada koloraj. Ini mengenai jenis foto tertentu.

  • Kio estos, tio estos, mi provos trafe-maltrafe. = ...mi provos, ĉu trafe, ĉu maltrafe, laŭ ŝanco. - Kio estos, tio estos, mi provos trafe-maltrafe. = ...mi provos, ĉu trafe, ĉu maltrafe, laŭ ŝanco.
  • Vole-ne-vole li devis konsenti. = Ĉu vole, ĉu ne-vole, li devis konsenti. - Mau-tidak-mau dia telah harus menyetujui. = Apakah mau, apakah tak-mau, dia telah harus menyetujui.

  • Pli-malpli unu horon poste Marta eniris en sian ĉambreton en la mansardo. = Proksimume unu horon poste... - Lebih-kurang satu jam kemudia Marta telah masuk ke kamar kecilnya di loteng. = sekitar satu jam kemudian...

    Terkadang kita dengan sama baik dapat mengatakan pli aŭ malpli, tapi itu tidak benar-benar memiliki arti proksimume.

Aposisi sebagai komentar

Terkadang kita menggunakan bagian kalimat aposisi, yang tidak menunjukkan hal yang sama, tapi yang menambahkan suatu informasi mengenai hal itu. Paling sering adalah mengenai lokasi, di mana suatu hal berada, atau dari mana dia berasal. Aposisi-aposisi komentar semacam itu tak pernah memiliki akhiran N. Kita barangkali bisa perhatikan aposisi semacam itu sebagai anak kalimat yang dipendekkan:

  • Prelegis interalie profesoro Kiselman, Svedujo. = ...Kiselman, kiu venas el Svedujo. - Telah berceramah antara lain profesor Kiselman, Swedia. = ...Kiselman, yang berasal dari Swedia.

    Kita juga dapat mengatakan: ...Kiselman el Svedujo.

  • Ni vizitis Tokion, Japanujo. = ...Tokion, kiu troviĝas en Japanujo. - Kami telah mengunjungi Tokyo, Jepang. = ...Tokyo, yang terletak di Jepang.

    Atau: ...Tokion en Japanujo.

Kembali ke atas