Anstataŭ
前置詞 anstataŭ は、同じ役割を果たす別のものや別の場所にあるものをあらわします。
-
Anstataŭ kafo li donis al mi teon kun sukero, sed sen kremo. - コーヒーの代わりに、彼は私へ砂糖入りの紅茶を与えたが、クリーム抜きだった。
彼はコーヒーではなく、紅茶を与えたのです。(飲み物としての)コーヒーの役割を、紅茶が成し遂げました。
- Kiam mortis Jobab, ekreĝis anstataŭ li Ĥuŝam el la lando de la Temananoj. - Jobab が死んだ時に、彼の代わりに、Temano 国から Ĥuŝam が統治し始めた。
-
Anstataŭ matene, mi nun hejtados la fornon tagmeze. - 朝のかわりに、正午にオーブンを加熱することにしよう。
私は朝に加熱するのはやめて、正午に加熱します。
-
Anstataŭ ĉia respondo la maljunulino nee skuis la kapon. - あらゆる答えの代わりに、その老婆は否定して頭を(横に)振った。
彼女は答えを出しませんでしたが、首振りが答えとして役立ちました。
-
Ĉu mi ne helpu vin, anstataŭ tio, ke vi sola faru la tutan laboron? - あなた一人で全ての仕事をするか、いやなら私があなたを手伝わないかですけど?
ここでの意図は、あなた一人が全ての仕事をせよということです。「私が手伝う」じゃなくてですか…?
- Anstataŭ ke ĉiu lernas diversajn lingvojn, ĉiuj ellernadu unu saman lingvon. - それぞれが様々な言語を学ぶ代わりに、みんな1つの同じ言語を習得しよう。
- La aliaj anasoj preferis naĝadi en la kanaloj, anstataŭ viziti ŝin. - 他のアヒルたちは、彼女を訪れる代わりに、その水路で泳ぐ方を好んだ。
Krom
前置詞 krom は、別個に考えるものを表します。この基本義から、実用上2つの意味が発生します: 除外の krom と 追加の krom です。
除外の krom
除外の krom は、文で該当しない例外を表します。文が肯定文であれば、除外の krom の部分は否定されます。このような肯定文はふつう ĉiu(j), ĉio または tuta の語を含みます:
-
Tie estis ĉiuj miaj fratoj krom Petro. - そこに Petro を除く私の兄弟全員がいた。
Petro はそこにいませんでした。
-
Ĉio en ŝi estis juna kaj almenaŭ ŝajne serena, krom la frunto. - 彼女の全てが若く、少なくともなんの粗もないようだった。ただし、ひたいを除いて。
この額はそのようではありませんでした。
-
La tuta teksto estas korekta, krom unu frazo. - その文章は一文を除いてすべて修正されている。
一文は修正済みではありません。
その文が( ne や NENI-相関詞、 sen を伴う)否定文ならば、除外の krom の意味は肯定です:
-
En la salono estis neniu krom li kaj lia fianĉino. - その居室に、彼とその婚約者を除いて誰もいなかった。
彼とその婚約者は、 正にそこにいました。
-
Ne ekzistas Dio krom Mi. - 私を除く神は存在しない。
私は、存在する唯一の神です。
-
En la lastaj monatoj mi, krom miaj profesiaj bezonoj, preskaŭ neniam eliras el la domo. - ここ数か月の私は、自身の職業上の必要を除き、ほとんど決して家から出なかった。
たまに職業上の必要が起こって、私は正に外出します。(明確さのためにはこう言えます: krom pro miaj profesiaj bezonoj、後述の anstataŭ と krom + 他の格・前置詞も参照。)
-
Marta kuŝis sur la malmola litaĵo sen ia alia sento krom morta laciĝo. - Marta は、死ぬ程の疲労感以外何の感情もなく、固いベッドの上で横になった。
死にそうなほどの疲労感を、彼女は正に感じたのです。
- Mi nenion pli postulus, krom ke oni montru al mi sindonecon kaj estimon. - 私は、私へ献身性と尊敬を示すこと以外に何も要求しないのに。
- Ne ekzistas alia bono por la homo, krom manĝi kaj trinki. - 人間にとって、飲食以上の善はない。
追加の krom
追加の krom は、文に該当するものを表します。該当するものがさらにあることを表すのです。この場合、ふつう文中に ankaŭ (場合によっては ankoraŭ や eĉ )を含み、追加の意味を補強します:
- Krom Petro tie estis ankaŭ ĉiuj aliaj miaj fratoj. = Aldone al Petro ankaŭ ili estis tie. - Petro の他に、そこに他の私の兄弟全員もいた。 = Petro に加えて、彼らもそこにいた。
- Per pruntedono ofte oni perdas krom sia havo ankaŭ la amikon. = Aldone al tio, ke oni perdas sian havon, oni perdas ankaŭ la amikon. - 貸付けによって、よく人は自身の持ち物の他に友人も失っている。 = 自身の持ち物を失うことに加えて、友人も失っている。
- La luno ne leviĝis ankoraŭ sufiĉe alte, krom tio estis iom da nebulo. = Aldone al tio, ke la luno ne leviĝis sufiĉe, estis ankaŭ iom da nebulo. - 月はまだ十分に高く昇っていなくて、その他に、ある程度の霧があった。 = 月が十分に昇っていなかったことに加えて、ある程度の霧もあった。
- Krom Karlo, venis eĉ lia tuta familio. = Aldone al tio, ke venis Karlo... - Karlo の他に、彼の全ての家族さえも来た。 = Karlo が来たことに加えて、...
- Krom tio, ke li venis malfrue, li eĉ kondutis tre malbone. - 彼は遅れて来たうえ、ひどい振る舞いもした。
誤解のおそれについて
除外、追加いずれの krom かは、ふつう文脈で明らかとなります。 ankaŭ, ankoraŭ か eĉ がある場合、それは 必ず追加の krom です。これらの単語がなく、かつ、その文が否定文ならば、 必ず除外の krom です。絶対の明示をするため、代わりに kun escepto de, escepte de, escept(int)e + N-語尾, または ekskluzive de が除外の意味に使えます。追加の意味には aldone al, inkluzive de が使えます。
anstataŭ と krom + 他の格や前置詞
anstataŭ と krom は少々特別な前置詞です。なぜならこれらは、実のところ、文の成分を示す機能が皆無だからです! これらは、他の何かがその事物の役割を代理すること、もしくはその事物を別のものとして考えることだけを示します。主語、目的語あるいは状況語のいずれを指すのかは文脈が示すことになっています。必要な場合には、実際の文の成分を示す他の前置詞やN-語尾が加えられます:
-
Li faris tion pro ŝi anstataŭ pro mi. - 彼は、私を原因とする代わりに彼女を原因として、そのことをした。
もしも anstataŭ mi と言ったであろうならば、彼は行為者としての私を置換すること、私がそのことをしたであろうという代わりに彼はそのことを行ったこと、と見受けられます。 pro は、 mi が「原因」の役割を演じていること、かつ、その役割において彼女が私を置換していること、を示します。
-
Petro batis Paŭlon anstataŭ Vilhelmon. - Petro は、 Vilhelmo を殴る代わりに Paŭlo を殴った。
Petro は、 Vilhelmo をではなく Paŭlo を殴りました。あわせて比較しましょう: Petro batis Paŭlon anstataŭ Vilhelmo. = Vilhelmo ではなく、 Petro が Paŭlo を殴りました。
- Ili veturis al Londono anstataŭ al Bath. - 彼らは、バースへ行く代わりにロンドンへ運転して行った。
-
Kiu alportas oferojn al dioj, krom al la Eternulo sole, tiu estu ekstermita. - 唯一神以外の神々に供物を捧げる者は破滅せよ。
al なしでは、 Eternulo が根絶されることなしに犠牲を神々へもたらすことができる、と見受けられます。 al は、 Eternulo がこの犠牲の受取人であることを理解させるために必要です。
-
Neniu rajtas uzi la novan aŭton, krom en la okazo, se mi tion diros. - 私が言わない限り、誰も新しい車を使うことは許されない。
en は、 okazo が時間の状況語であることを示します。
-
Krom Vilhelmon Petro batis ankaŭ Paŭlon. - Vilhelmo の他に、 Petro は Paŭlo も殴った。
この文は誤りではありませんが、 krom の後ろのN-語尾は、実はなくてよいのです。ここでは ankaŭ の場所からして誤解が生じるおそれはないからです。比較しましょう: Krom Vilhelmo ankaŭ Petro batis Paŭlon. = Krom ke Vilhelmo batis Paŭlon, ankaŭ Petro faris tion.
不定法が隠されていると解釈してもよいでしょう。 ...anstataŭ fari tion pro mi. ...anstataŭ peti de vi... ...anstataŭ bati Vilhelmon. ...anstataŭ veturi al Bath. Krom bati Vilhelmon...
自立した使用
anstataŭ や krom を単独で用いて、何が役割を担うか明言しない場合には、副詞語尾を加えます: anstataŭe = 「その代わりに」; krome = 「その他に」:
- Li ne donis al mi kafon. Anstataŭe li donis teon. = Anstataŭ kafo... - 彼は私へコーヒーを与えなかった。代わりに、彼は紅茶を与えた。 = コーヒーの代わりに...
- Krome vi devas pagi por matenmanĝo. = Krom tio, kion vi jam pagis... - 他にあなたは朝食代を支払うべきだ。 = あなたがすでに支払ったものの他に...
形容詞語尾を使うことも可能です: Ni devis almeti la anstataŭan radon. = ...tiun radon, kiu servas anstataŭ alia rado. Vi devas pagi kroman kotizon. = ...plian kotizon, krom tiu kotizo, kiun vi jam pagis.
krome と kroma は、常に追加の意味を持ち、決して除外の意味を持ちません。