La rozo apartenas al Teodoro. - 那玫瑰歸屬於特爾多.

說話者假定, 聽者可以理解, 指的是哪一朵玫瑰.

Al Teodoro apartenas rozo. - 特爾多擁有玫瑰.

現在指的是聽者不知的玫瑰.

Domo brulas! - 房子在燒!

個別的房子在燒, 但說話者並不確定, 聽者是否知道指的是哪棟房子, 甚至連說話者也可能不知道是哪棟房子.

La domo brulas! - 那房子在燒!

說話者要告知, 在燒的是聽者假定知道的那特定的房子 (也許是他家).

Venis multaj gastoj al via festo, ĉu ne? - 來了許多客人到你的宴會, 不是嗎?

客人的確是特定個人, 但此處的片語 multaj gastoj (許多客人) 只是告知客人的數量, 其個別或群體身分並不重要.

Mi havas grandan domon. La domo havas du etaĝojn. - 我有一棟大房子. 那房子有兩層.

第一次提及時, 聽者仍未知是指哪棟房子. 因此說話者不用la. 在第二次提及時, 說話者加上 la, 用以表示所指的是剛提及的房子. 如果這時他不使用 la, 聽者或許會以為, 是指另外的房子, 而不是剛提過的, 或是指一般的房子 (任何房子).

En tiu ĉi skatolo estas frukto. La frukto estas ronda. - 在這盒子裡有水果. 那水果是圓的.

首先, frukto (無 la) 介紹的新事物. 聽者因此知道, 盒子裡有水果. 後來, 說話者可以用 la frukto 繼續說這相同的水果.

Mi havas tri infanojn. La infanoj ofte ĝojigas min. - 我有三個小孩. 那些小孩常常令我高興.

La 表示, 再次指已提過的孩子.

Sur la strato iris tri viroj. Ili aspektis kiel friponoj. Subite la tri friponoj malaperis en bankon. Ŝajnis, ke la banko estas prirabota. - 街上走過三個男子. 他們像是歹徒. 突然三個歹徒消失到銀行裡. 也許銀行要遭搶了.

在首次提及這三個惡男子, 以及他們像是歹徒的信息後, 即可直接稱他們為 la (tri) friponoj (這些歹徒們). 片語 la (tri) friponoj 扮演正好這三個男子的隨機專有名詞. 在首次提及銀行之後, 可以稱它為 la banko (這銀行).

Tre malproksime de ĉi tie loĝis reĝo, kiu havis dek unu filojn kaj unu filinon, Elizon. La dek unu fratoj iradis en la lernejon kun stelo sur la brusto kaj sabro ĉe la flanko. - 離這裡很遠的地方住了一個國王, 他有十一個兒子和一個叫愛麗絲的女兒. 這十一個兄弟胸前掛著星星, 身側配著軍刀去上學.

雖然一開始稱他們為 filoj, 後來則可以稱他們為 la (dek unu) fratoj.

Mi aĉetis aŭton, sed la motoro ne funkcias. - 我買了一輛車, 但引擎失常.

引擎本身沒有在前面提到, 而只提到車子, 但 因每輛車通常都有引擎, 聽者能理解, 所指的是那輛剛買的車子的引擎. 也可以說 ĝia motoro (它的引擎), 這樣則更清楚.

Mi manĝas per la buŝo kaj flaras per la nazo. - 我用口吃, 用鼻聞.

聽者知道, 說話者是人, 而人有口和鼻. 因此, La buŝo (口) 和 la nazo (鼻) 相等於 mia buŝo (我的口) 和 mia nazo (我的鼻). 也可以免掉 la, 但這有點像是說話者不確定, 聽者是否知道人都有口和鼻.

Jen kuŝas la ĉapelo de la patro. - 這是爸爸的帽子.

補語 de la patro 說明了, 指的是誰的帽子. 既知的是, 只有一頂爸爸的帽子. 如果不用 la, 則可以假設這只是爸爸諸多帽子中的一頂.

Por la hodiaŭa tago mi ricevis duoblan pagon. - 今天這一天, 我收到兩倍的報償.

定語 hodiaŭa 充分說明了, 指的是哪一天.

Mi redonas al vi la monon, kiun vi pruntis al mi. - 我還你你曾借給我的錢.

子句 kiun vi pruntis al mi 完全說明了, 指的是哪一筆錢.

Mi vojaĝis al la urbo Pekino. - 我旅行到北京市.

Pekino 一名充分指明了城市.

La domo estas vere bela. - 那房子真是美.

當對談雙方都看著房子時, 因而可以這樣說.

La floroj odoras tre bone. - 這些花氣味很好.

當聽者自己看或聞著花時, 可以這樣說, 因而很容易可以理解指的是哪些花.

La ĉielo estas blua. - 天空是藍的.

大家都知道天空的存在, 因此可以直接稱它 la ĉielo.

La prezidanto de Usono diris, ke... - 美國總統說, ...

說話者假定, 聽者知道美國有總統, 而且只有一個. 因此可以直接稱他 la prezidanto de Usono.

Leono estas besto. - 獅子是動物.

想說的是, 獅子是眾多動物種類中的一種, 而不是植物種類或其他事物.

Rozo estas floro kaj kolombo estas birdo. - 玫瑰是花, 鴿子是鳥.

是指種類, 而不是個體.

Karlo estas kuracisto. - 卡羅是醫師.

kuracisto 一詞不是用來指認人, 而是指卡羅擁有的職業.

Elizabeto estas patrino de tri infanoj. - 愛麗莎是三個孩子的媽.

Patrino de tri infanoj 片語不是用來表示愛麗莎是誰, 而是告知她是怎樣的人.

Akvo bolas je cent gradoj. - 水在一百度沸騰.

不是談某種特定的水, 而是通指水這種物質.

La gitaro estas tre populara instrumento. - 吉他是很普及的樂器.

介紹樂器種類, 有如指的是某特定已知的樂器. 也可以: Gitaro estas...

La kato preferas varman klimaton. - 貓較喜歡暖和的氣候.

介紹動物種類, 有如某已知的個別動物. 也可以說: Kato preferas...

La urso troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko. - 熊出現在歐洲和美洲.

這說法無法確立某焦單一的熊. 因此不可說: Urso troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko.

La saĝulo havas siajn okulojn en la kapo, kaj la malsaĝulo iras en mallumo. La saĝulo = ĉiuj saĝuloj. La malsaĝulo = ĉiuj malsaĝuloj. - 智者頭上有眼, 愚者摸黑走路. 智者 = 所有的聰明人. 愚者 = 所有的愚人.

Mia dorso doloras. - 我的背痛.

不是: La mia dorso doloras. (但可以是 la mia/via..., 如果後面沒有名詞.)

Tiu domo estas granda. - 那棟房子是大的.

不是: La tiu domo estas granda.

Ĉiuj gastoj jam venis. - 所有客人都來了.

不是: Ĉiuj la gastoj jam venis. 也不是: La ĉiuj gastoj jam venis.

Mi ŝatas ĉiajn legomojn. - 我喜愛各種蔬菜.

不是: Mi ŝatas la ĉiajn legomojn.

Kies gasto mi estas, ties feston mi festas. - 我當誰的客人, 我就賀他的慶宴.

不是: La kies gasto... la ties festo...

Mi legis ambaŭ librojn. - 我讀了這兩本書.

不是: Mi legis la ambaŭ librojn. 也不是: Mi legis ambaŭ la librojn.

Kelnero, alportu al mi glason da biero! - 服務員, 請拿給我一杯啤酒!

不要說: La kelnero, alportu...

Diru al la patro, ke mi estas diligenta. La patro = mia patro (la patro de la parolanto)
- 告訴爸爸, 說我很勤奮. 爸爸 = 我爸爸 (說話者的爸爸).

因此, 我們往往使用 Patro 和 Patrino (大寫) 有如不加 la 的專有名稱.

Ĉi-vespere la Angloj prezentos teatraĵon en la kongresejo. La Angloj ≈ ĉiuj Angloj. - 今晚英國人將在大會會場表演戲劇. 英國人 ≈ 所有英國人.

然而, 這狀況 (大會) 限制了 ĉiuj Angloj 的意思. 我們指的是參加大會的 (約略) 所有英國人, 而不是世界上的所有英國人.

Eĉ vulpo plej ruza fine estas kaptata. - 即使最狡猾的狐狸終會被捕.

不是指某一已知的狐狸, 而是任何一隻最狡猾的狐狸.

Li estas plej laca en la mateno. - 早上他最累.

不是指不同人之間的比較, 而是某一相同的人在各時間的各疲累比較.

Kiu venas plej frue, sidas plej ĝue. - 最早來的, 坐得最享受.

Plej 不在名詞片語之前, 而是在副詞片語前.

Pasintjare mi vojaĝis al Kanado. - 去年我旅行到加拿大.

不要說: ...al la Kanado.

Kie estas Francisko? - 法蘭西斯科在哪裡?

不要說: Kie estas la Francisko?

Kaj tiam la Nokto diris: "Tenu vin dekstre kaj eniru en la malluman pinarbaron, mi vidis, ke tien foriris la Morto kun via malgranda infano." - 那時夜晚說: "向右轉, 並走進黑暗的松林. 我看到了死神帶著你的小孩走向那裡."

夜晚和死神在童話中, 以專有名稱 (大寫表示) 扮演人們, 但 nokto 和 morto 是普通名詞, 因此需要 la.

Duoble montriĝis la bildo de Venero, de la surtera Venero. - 兩度出現維納斯的畫像, 那人間的維納斯.

維納斯是女神的專有名稱. 第一個 Venero (維納斯) 出現時不用 la, 符合一般專有名詞的規則. 第二次, 則有個定語 surtera (人間的), 此時必得用 la, 以表示限定性. 好像是指兩個不同的維納斯, 天上的維納斯和人間的維納斯.

Ĉiuj konas Londonon, la ĉefurbon de Britio, sed ne ĉiuj konas la aliajn Londonojn en Usono kaj Kanado. - 所有人都知道倫敦, 英國的首都, 但不是所有人都知道其他在美國和加拿大的倫敦.

Londono (倫敦) 沒有 la. 然而, aliaj Londonoj (其他的倫敦) 這個表述中有個定語 aliaj, 因此也使用了 la.

Multaj vizitis Londonon, la ĉefurbon de Britio, sed mi vizitis ankaŭ aliajn Londonojn. - 許多人訪問了倫敦, 英國首都, 但我也訪問了其他的倫敦.

這裡的Londono (倫敦) 也有定語, 但不要用 la, 因為不是指所有其他的倫敦, 而聴者也無法知道是指哪些倫敦.

Unu vidvino havis du filinojn. - 有個寡婦有兩個女兒.

童話一開始, 仍然只有說話者知道那個寡婦.